Bất cứ một giống lan nào cũng cần trải qua những giai đoạn cần thiết để trưởng thành và ra hoa. Khi các loài lan được chăm sóc đúng cách sẽ phát triển tốt và ra hoa khỏe, mạnh như ý muốn. Nên chú ý thực hiện đầy đủ và chính xác các bước cần thiết để kích thích lan phát triển tạo điều kiện cho lan sinh trưởng tốt. 

Các bước cần thiết kích thích lan phát triển 

Thông thường vào mùa Xuân, đa số cây lan đều bắt đầu nhú mầm. Lúc này việc tưới nước bón phân chưa cần thiết, vì mầm cây còn do cây mẹ nuôi dưỡng, chỉ cần giữ cho cây khỏi bị lạnh lẽo và úng nước. Chú trọng kích thích lan phát triển trong các giai đoạn thực sự rất cần thiết để giúp lan phát triển tốt tươi. 

 Giai đoạn mọc mầm

Khi cây non mọc rễ chừng 3-4 phân, bắt đầu tưới nước nhẹ chỉ một chút. Vào lúc này có thể thay chậu, chia cành, cắt nhánh. Không nên tưới nước quá nhiều, nhất là đừng tưới vào ngọn cây non, nếu đọng nước sẽ bị thối ngọn. 

Nên nhớ rằng nếu thiếu nước rễ sẽ mọc dài đi tìm nước, nếu có sẵn nước, rễ sẽ không chịu mọc ra. Nhiều cây lan ra cây con rất chậm, hay các cây lan ra hoa vào mùa Xuân thì nếu cây con mọc vào tháng 6-7 khó lòng có hoa kịp trong mùa Xuân tới.

Giai đoạn trưởng thành

Giai đoạn này thường vào cuối Xuân và suốt mùa Hạ, tức là khi mầm non đã cao khoảng 10-15 phân và rễ đã dài trên 5 phân. Lúc này lan cần nóng, nắng, ẩm, nước và phân. Nhiệt độ tối thiểu khoảng 60-65°F (15-26°C) cho ban đêm và không quá 85°F (27°C) cho ban ngày.

Ánh nắng vừa phải không quá gắt gao. Ẩm độ 50-70 %. Tưới nước mỗi tuần 1-2 lần tuỳ theo nhiệt độ lên cao hay xuống thấp.

Ở giai đoạn này ta sử dụng các loại phân sau:

• Growmore 30-10-10 pha 2-3g/lít.
• Growmore  20:20:20 pha 2-3g/lít;
• Phân cá Fish Emulsion khoảng 2-3ml/lít;
• Root 2  nồng độ 0,1 – 0,2%, khoảng;-2ml/lít;
• Phun dinh dưỡng đa, trung vi lượng, nồng độ 1-2%o.

Cách phun:

Sử dụng Growmore 30:10:10 kết hợp dinh dưỡng đa, trung vi lượng phun 5-7 ngày/lần, phun liên tiếp 2-3 tuần, sau đó phun 1 lần Growmore 20-20-20 + Root2 + phân cá và sau đó phun lặp lại như ban đầu

Từ tháng 12 cho đến hết tháng giêng ngưng hẳn việc bón phân. Nếu bạn tiếp tục bón hoặc phân bón có nhiều chất Nitrogen quá, cây sẽ ra cây con (keiki) thay vì ra nụ.
 

Giai đoạn ngủ nghỉ

Khi cây không còn tăng trưởng, đây là giai đoạn ngủ nghỉ, lan chuẩn bị ra hoa. Nếu bị xáo trộn thời gian lan sẽ không ra hoa. Thời gian này có thể là vài ba tháng, và thường vào Thu-Đông, bắt đầu bằng những cơn gió lạnh.

Giai đoạn cây chuẩn bị ra hoa và nuôi hoa: Việc bón phân đầy đủ trong giai đoạn này quyết định đến hình thành mầm hoa, chất lượng và độ bền của hoa. Thường dùng các loại phân sau:

• Growmore 30-10-10 pha 2-3g/lít;
• Growmore 20:20:20 pha 2-3g/lít;
• Growmore 6-30-30 hoặc 15-20-30 dùng 2-3g/lít;
• Phân cá Fish Emulsion 2-3ml/lít nước;
• Root 2  nồng độ 0,1 – 0,2%, khoảng 1-2ml/lít;
• Phun dinh dưỡng đa, trung vi lượng, nồng độ 1-2%o.

Cách thức phun: 

Phun kích ra hoa Growmore  6-30-30 hoặc 15-20-30 định kỳ 5-6 ngày/lần, phun liên tiếp 3-4 lần. Khi thấy vòi hoa xuất hiện khoảng 1 – 2cm phun Growmore Orchid  20:20:20 kết hợp phun dinh dưỡng đa, trung vi lượng  + Root2 + phân cá  để hoa có màu sắc đẹp và lâu tàn.

Tóm lại, trong giai đoạn này thường vào tháng 9 dương lịch chúng ta nên đổi phân bón, tưới nước thưa đi mỗi tuần một lần. Vào mùa Đông sẽ tưới 2 tuần hoặc 1 tháng một lần và không bón phân.

Giai đoạn ra hoa

Bạn nên nhớ lan nở theo mùa, ngoại trừ những cây đã được lai giống có thể nở khác mùa. Đặc biệt là lan Ngọc điểm hay nở vào dịp tết đến Xuân về. Tuy nhiên lan có thể nở sớm hơn nếu nhiệt độ lên cao, hoăc chậm hơn nếu nhiệt độ xuống thấp.

Giai đoạn hoa tàn 

Tùy vào từng loại lan mà thời gian hoa tàn khác nhau. Nhưng chúng ta không nên giữ hoa và để trong nhà quá lâu mà nên cắt bỏ hoa trước khi bắt đầu tàn để dưỡng cây cho mùa hoa sau

Giai đoạn này nên tưới rất ít, rất thưa gần như không tưới và không bón phân cho tới khi ra mầm mới tưới trở lại. Nên nhớ trong giai đoạn này nếu để quá khô lan sẽ còi cọc, nhưng nếu tưới quá thường xuyên lan sẽ chết.

Qua bài viết hi vọng các phương pháp kích thích hoa lan phát triển mà các bạn nên biết sẽ giúp ích cho việc tạo ra những gốc lan chất lượng đáp ứng đầy đủ các yêu cầu cho hoa và cành đẹp. Tham khảo thêm nhiều thông tin về lan rừng nữa tại bảo tồn giống lan rừng. 

Tác giả: Nguyễn Thanh Khiết